Projecten kramen bouwwerken en meer

Dette ten Doeschate maakt installaties in binnen- en buitenruimtes. De thema's 'verzamelingen' en 'natuur' keren telkens weer terug, al dan niet in combinatie met elkaar.

Van alle markten thuis
Projecten, kramen en bouwwerken zijn drie vormen waarin Dette haar installaties aan de buitenwereld presenteert. Al bijna twintig jaar werkt zij met materialen die ze op rommelmarkten, in uitdragerijen en kringloopwinkels vindt. Aanvankelijk gebruikt ze de materialen voor haar projecten: 500 wekkers, 24 platenspelers, 180 grote oosterse tapijten. De ruimte neemt ze als uitgangspunt. De installaties zijn 'site specifics'. Dan komt het moment waarop ze zelf achter de kraam staat. Het is hard werken in de IJhallen in Amsterdam, op de buitenmarkt in Apeldoorn en op brinken in Drenthe. Elke kraam is eigenlijk een installatie alleen weet men dat niet. Duizenden bezoekers trekken langs Dette's kraam. Als vlinders komen ze op haar bonte handel af. Men neemt foto's, speelt met de spullen en koopt haar waar. Met de ipod legt ze zelf ook alles vast. Het opbouwen en afbreken van de kraam brengt haar op het spoor van een nieuwe reeks installaties. Een aantal hiervan staat in haar atelier opgesteld. Telkens weer kiest ze uit haar onuitputtelijke verzameling bouwstenen. Op zoek naar evenwicht bouwt ze, stapelt ze, combineert ze in een intuïtief, associatief en geconcentreerd spel. Het spanningsveld: zijn de materialen als bij toeval opgestapeld zoals in een schuur, kelder, zolder, of als een toren, mooi in balans?

Spelen met de context
De context (presentatie) bepaalt in sterke mate hoe de kijker de installaties ervaart. Men kan de installaties direct en open ervaren als theater, spel (kraam) en even later binnen een andere context als formeel afstandelijk (autonoom werk). Wie weet brengt een fotocollage deze verschillende werelden dichter bij elkaar. Dette schiet keer op keer foto's van haar kraam. Soms een overzichtsfoto, vaker een stilleven. Een eindeloze reeks stillevens legt ze vast. Voorwerpen rouleren en keren telkens weer in een andere samenstelling terug. Want geen kraam is hetzelfde. En geen kraam raakt ooit uitverkocht. De foto's prikt ze op de wand. Voorwerpen op foto's zijn soms weer onderdeel van een installatie. Ook haalt ze rechtstreeks koopwaar uit haar kraam en zet het als installatie in haar atelier neer om het bij een volgende markt weer in de kraam te zetten. De verwijzingen naar de markt nodigen misschien uit om eens een flinke draai aan een oude piepende haspel te geven, of toch even de huid van een hert te aaien. Doet men op de markt enthousiast een duik in de koffer met poppenkastpoppen, als autonoom werk in het atelier is er misschien een gepaste afstand. Het beeld is verstild, theater en spel verstomd, de spontane reactie ingetogen. Alsof er een onzichtbare stolp over het beeld is geplaatst.